Uluslararası Adalet Divanı Ukrayna ile Rusya arasındaki davada Moskova yönetimini suçlu buldu
Uluslararası Adalet Divanı (UAD), Rusya’nın Doğu Ukrayna’daki ayrılıkçıları finanse ettiği ve Kırım’daki çok etnikli toplumsal yapıyı tahrip ederek BM sözleşmelerini ihlal ettiği gerekçesiyle açılan davada nihai kararını açıkladı.
Uluslararası Adalet Divanı, Ukrayna ile Rusya arasındaki davaya ilişkin nihai kararını dünya kamuoyuyla paylaştı.
UAD, Rusya’yı doğu Ukrayna’daki terörle mücadele anlaşmasını ihlal etmekten suçlu buldu.
DAVAYA 32 DEVLET MÜDAHALE ETTİ
Pek çok Batılı ülke, Ukrayna’nın Rusya’ya karşı açtığı soykırım davasına UAD Tüzüğü’nün 63. maddesi kapsamında müdahale talebinde bulunmuştu. UAD, 9 Haziran 2023’te aldığı kararda, Ukrayna’nın Rusya’ya karşı açtığı soykırım davasına müdahale etmek isteyen 33 ülkeden 32’sinin taleplerini kabul etti.
Müdahale talepleri kabul edilen devletler arasında AB üyesi ülkeler, İngiltere, Avustralya, Yeni Zelanda ve Norveç yer alırken, bu devletlerden bazıları 18-27 Eylül 2023’teki duruşmalarda sözlü açıklamalarda bulundu.
RUSYA’NIN SOYKIRIM İDDİALARI
Rusya, Rus etnik kökenli nüfusun yoğun olarak yaşadığı Ukrayna’nın Donetsk ve Luhansk bölgelerinde halka soykırım yapıldığını iddia ederek, Ukrayna topraklarına askeri operasyon başlattı.
Donetsk ve Luhansk bölgelerindeki ayrılıkçılar sözde yönetimler ilan etti, Rusya da bu yönetimleri tanıdı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, amacının “Kiev tarafından soykırıma uğratılan insanları korumak ve Ukrayna’yı Nazizm ve militarizmden arındırmak” olduğunu belirtti.
ICJ’DE İSRAİL’E SOYKIRIM DAVASI AÇILDI
Güney Afrika Cumhuriyeti, 29 Aralık 2023’te İsrail’in 1948 tarihli Birleşmiş Milletler (BM) Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi’ni ihlal ettiği gerekçesiyle İsrail’e karşı UAD’de dava açtı. Güney Afrika, Gazze’deki durumun aciliyeti nedeniyle UAD’den ihtiyati tedbir kararı almasını istemiş ve tedbir talebine ilişkin duruşmalar 11-12 Ocak’ta Lahey’deki Barış Sarayı’nda yapılmıştı.
Mahkeme, 26 Ocak’ta açıkladığı ihtiyati kararlarda, İsrail’in Soykırım Sözleşmesi’nin 2. maddesinde tanımlanan fiillerin işlenmesini önlemek için mümkün olan her türlü tedbiri almasına, İsrail ordusunun Madde 2’de tanımlanan fiilleri işlemesini önlemek için derhal tedbir almasına hükmetmişti. Soykırım Sözleşmesinin 2. maddesi ve Gazze’deki Filistinlilerin korunması. Gazze’de Filistinlilere soykırım çağrısı yapanları önlemek, engellemek ve cezalandırmak için gerekli tüm adımları atmak, Gazze’de Filistinlilerin karşı karşıya kaldığı olumsuz yaşam koşullarının ortadan kaldırılması için ihtiyaç duyulan temel hizmetlerin ve insani yardımların sağlanmasını sağlayacak acil ve etkili tedbirleri almak, Gazze’deki Filistinlilere Karşı Soykırım Sözleşmesi’ne uymak. Mahkemenin, imhanın önlenmesi ve hukuka aykırı olduğunu gösteren delillerin korunması için etkili tedbirler alması ve kararın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir ay içinde alınan tüm tedbirlere ilişkin bir raporun Mahkemeye sunulması gerektiğine hükmetti.
